W ocenie Sądu opinia biegłego sporządzona na potrzeby procesu o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowi dowód w pełni wiarygodny i przekonujący. Opinia jest bowiem jasna, konkretna, spójna. Zawiera należyte udokumentowanie, zaś biegły w sposób skrupulatny uzasadnił swoje wnioski. Wywód biegłego pozostaje Pod wezwaniem do ustanowienia służebności może Pani wezwać do zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości podając kwotę i termin zapłaty, albo po prostu napisać, iż niezależnie od ustanowienia służebności chce Pani od razu uregulować kwestie związane z bezumownym korzystaniem z nieruchomości w przeszłości. Posty: 22. Dzień dobry, Sprawy o zapłatę odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu nie są rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym. To bardzo istotna różnica w porównaniu ze sprawami o zapłatę czynszu, a mianowicie – pozew składamy nie na formularzu lecz pisemnie na zwykłej kartce papieru. Właściwym jest Sad Rejonowy wg Legitymacja procesowa bierna w sprawach o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości odzyskanej na skutek tzw. postępowań reprywatyzacyjnych; Zasiedzenie prawa użytkowania wieczystego gruntu; Posiadanie samoistne jako warunek nabycia własności rzeczy przez zasiedzenie Jako umowne wynagrodzenie za korzystanie z mojej nieruchomości proponuję kwotę 100 zł miesięcznie. Wnoszę o rozpoznanie mojego wniosku w terminie 30 dni od jego doręczenia. W przypadku nie zastosowania się do niniejszego wezwania zostanie naliczone wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z lokalu i konieczne będzie wystąpienie do sądu z powództwem o eksmisję. Podpis składającego wypowiedzenie. Podpis powinien być własnoręczny. [własnoręczny podpis składającego wypowiedzenie] Wzór wypowiedzenia umowy . Zakładu XXX Sp. z Sądu Okręgowego zaskarżam w całości i wnoszę o: zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia następnego po dniu doręczenia pozwu pozwanej do dnia zapłaty, a nadto o: zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucam: I. naruszenie prawa materialnego - art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zw. z art. 140 kc w zw. z art. 143 kc poprzez przyjęcie, że ograniczenie prawa własności powódki znajduje oparcie w przepisach prawa, a w konsekwencji, że zachodzi konieczność znoszenia przez nią tego ograniczenia wobec istnienia potrzeby zaspokojenia zapotrzebowania mieszkańców, II. naruszenie prawa materialnego - art. 244 § 1 kc w zw. z art. 245 kc w zw. z art. 6 kc w zw. z art. 65 § 1 kc w zw. z art. 233 § 1 kpc poprzez przyjęcie, że na nieruchomości powódki została ustanowiona służebność na rzecz pozwanej, III. naruszenie prawa materialnego – art. 225 kc w związku z art. 224 § 2 kc w związku z art. 230 kc lub w związku z art. 352 § 1 i 2 kc, w związku z art. 6 kc, art. 3 i 232 kpc poprzez przyjęcie, że pozwanej przysługuje uprawnienie do posiadania nieruchomości powódki lub posiadania służebności na nieruchomości powódki, a w konsekwencji, że pozwana ma prawo do bezpłatnego korzystania z tej nieruchomości, IV. naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik postępowania – art. 233 § 1 kpc poprzez przyjęcie, że wybudowanie komory cieplnej, stojącej obecnie na nieruchomości pozwanej, było działaniem opartym na prawie, a w konsekwencji że zostało ustanowione znajdujące oparcie w przepisach prawa ograniczenie prawa własności nieruchomości każdoczesnego jej właściciela, pomimo, że nie wynika to z żadnego z przeprowadzonych w sprawie dowodów, V. naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik postępowania – art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 229 kpc poprzez uznanie za skuteczne cofnięcia oświadczenia pozwanej o przyznaniu faktu posiadania przez nią nieruchomości powódki w złej wierze pomimo, że pozwana nie przedstawiła żadnego uzasadnienia dla odwołania przyznania, VI. dowolność w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że żądanie powódki godzi w uniwersalny interes ogółu mieszkańców Miasta Ccccccc, a w konsekwencji, że stanowi nadużycie prawa i jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, co uzasadnia jego oddalenie na podstawie art. 5 kc. Uzasadnienie Bezsporne jest w sprawie, że - powódka jest właścicielem nieruchomości położonej w Ccccccc przy ul. Ddddddddddd 000, dla której Sąd Rejonowy w Ccccccc prowadzi księgę wieczystą KW nr 00000, - na części tej nieruchomości znajdują się urządzenia użytkowane przez pozwaną: komora ciepłownicza oraz rurociąg zajmujący część powierzchni zarówno pod i jak i nad nieruchomością, - stron nie łączy umowa użyczenia, najmu ani dzierżawy zajmowanej przez pozwaną części nieruchomości, - w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości bak jest wpisu jakiegokolwiek uprawnienia pozwanej do korzystania z nieruchomości powódki, w szczególności nie została ustanowiona służebność gruntowa. Mając powyższe na uwadze, powódka dochodzi od pozwanej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z należącej do niego nieruchomości. I. A. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności1. Właściciel może, w granicach określonych w tym przepisie, korzystać z rzeczy z wyłączeniem innych osób2. Inne osoby obowiązane są powstrzymać się od wszelkiej ingerencji w sferę uprawnień właściciela. Wyjątki od niedopuszczalności tego rodzaju ingerencji określone są w ustawie: - art. 149 kc - właściciel nieruchomości może wejść na grunt sąsiedni celem usunięcia zwieszających się gałęzi lub owoców - art. 142 kc - każdy może użyć, a nawet uszkodzić lub zniszczyć cudzą rzecz w razie konieczności odwrócenia niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio dobrom osobistym lub nawet majątkowym jego lub innych osób. W granicach, o których mowa w zdaniu 1 art. 140, właściciel może rozporządzać rzeczą. Przez „rozporządzanie” należy rozumieć zbywanie, obciążanie nieruchomości, ustanowienie odrębnej własności lokali3. B. Jak to wskazano, bezsporne jest w sprawie, że powódce przysługuje prawo własności nieruchomości, na której posadowiona jest komora. Pozwana nie przedstawiła żadnego opartego na przepisie ustawy uprawnienia do zajmowania części nieruchomości powoda, w szczególności nie przedstawiła prawomocnej decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości albo innego wydanego w oparciu o przepis ustawy aktu administracyjnego ograniczającego prawo własności powoda. Nadto ani Sąd, ani pozwana nie wskazała konkretnego przepisu ustawy zezwalającego jej na korzystanie z części nieruchomości powódki. Sąd pominął, że ograniczenie lub pozbawienie prawa własności może nastąpić nieodpłatnie wyłącznie wyjątkowo. C. Ograniczenie prawa własności powódki nie może być wywodzone z zasady nemo plus iuris in alium transfere potest quam ipse habet. Istnienie komory ciepłowniczej na nieruchomości winno być rozpatrywane jako ograniczenie własności powódki w zakresie pozbawienia faktycznego władztwa nad zajętą częścią nieruchomości – i to ograniczenie wynikające z faktu posadowienia urządzeń, nie zaś wynikające z odjęcia prawa do rozporządzania nieruchomością. Z uwagi na istnienie komory i jej przeznaczenie powódka nie może rozebrać komory (i ciepłociągów) i przeznaczyć nieruchomości na inny cel, nie może też swobodnie dysponować nieruchomością leżącą w bezpośrednim ich pobliżu. Z tego tytułu jednak nie domaga się ona odszkodowania, albowiem nabywając nieruchomość, miała świadomość istnienia tych urządzeń. Nie pozbawia to jednak powódki prawa do zbycia zajętej przez komorę nieruchomości jak i dochodzenia wynagrodzenia za zajęcie jej nieruchomości bez tytułu prawnego ewentualnie domagania się wynagrodzenia za służebność gruntową4. II. Sąd I instancji błędnie uznał, że korzystanie z nieruchomości powódki poprzez użytkowanie posadowionej na nim komory oraz urządzeń ciepłowniczych, nie ma charakteru bezprawnego. A/. Niespornym jest, iż pozwana korzystała na nieruchomości powódki z instalacji, na którą składa się ciepłociąg oraz komora cieplna. W orzecznictwie dominuje pogląd, że do korzystania z nieruchomości w taki sposób należy stosować odpowiednio przepisy o służebności drogi (przechodu), a do ustanowienia takiej służebności należy stosować odpowiednio art. 145 § 1 kc5. Korzystanie z przedmiotowej instalacji przez pozwaną jest zatem posiadaniem służebności, zgodnie z art. 352 § 1 kc. Zgodnie z dominującym poglądem judykatury, ustanowienie służebności drogi koniecznej następuje za wynagrodzeniem. Należy zatem konsekwentnie przyjąć, że właścicielowi nieruchomości obciążonej służebnością przyłączenia do takich instalacji, wynagrodzenie, co do zasady, również przysługuje6. W uchwale z dnia 17 czerwca 2005 roku Sąd Najwyższy stwierdził, iż wynagrodzenie przysługuje przeciwko posiadaczowi służebności w złej wierze. W uzasadnieniu wyjaśnił jednak swoje stanowisko stwierdzając, że „przepisy dotyczące służebności nie ingerują w treść umowy stanowiącej podstawę ustanowienia takiego prawa rzeczowego ograniczonego, nie można zatem twierdzić, że prawo to jest „z istoty nabywane nieodpłatnie. Służebności zbliżone pewnymi cechami do urządzeń liniowych (...) lub budowa urządzeń z przekroczeniem granicy wymagają wręcz zapłaty wynagrodzenia. Nie ma zatem przyczyn wyłączenia roszczenia opartego na przepisach art. 230, w związku z art. 224-225 kc o zapłatę wynagrodzenia w stosunku do posiadacza w złej wierze służebności, polegającej na utrzymywaniu przewodów gazu”7. Z uzasadnienia tego orzeczenia wynika zatem, iż Sąd Najwyższy nie zawęził roszczenia o wynagrodzenie za posiadanie służebności wyłącznie do posiadania służebności w złej wierze, a wręcz skłania się do przyjęcia poglądu, iż każde korzystanie z cudzej nieruchomości w postaci posiadania służebności winno następować odpłatnie. Uznać zatem należy, iż nawet przyjmując, że pozwana posiada prawo do posiadania służebności na nieruchomości powoda, winna płacić za to posiadanie stosowne wynagrodzenie. B/. Prawa do wynagrodzenia za posiadanie służebności nie wyłącza w szczególności art. 35 ust. 1 i 2 oraz art. 36 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, jak również art. 128 ust. 1 i 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przepisy te, jak już wyżej wskazano, normują jedynie kwestię odszkodowania za ograniczenie prawa własności. W ich zakresie zastosowania oraz w zakresie normowania nie występują sytuacje związane z dalszym korzystaniem z wywłaszczonej nieruchomości w sposób odpowiadający posiadaniu służebności, przez spółkę prawa handlowego niewymienioną w treści decyzji wywłaszczeniowej. Przyjmując zatem, iż pozwana posiada prawo do korzystania z nieruchomości powódki w sposób odpowiadający posiadaniu służebności i odmawiając jednocześnie powodom prawa do wynagrodzenia za to posiadanie, Sąd Okręgowy naruszył przepisy prawa materialnego – art. 225 kc w związku z art. 224 § 2 kc, w związku z art. 230 kc, w związku z art. 352 § 1 i 2 kc, w związku z art. 35 ust. 1 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości przez błędną ich wykładnię. III. Wbrew stanowisku Sadu I instancji, na nieruchomości powódki nie została ustanowiona służebność korzystania z tej nieruchomości poprzez posadowienie i korzystanie z urządzeń – ciepłociągu oraz komory ciepłowniczej. A/ Ograniczone prawa rzeczowe ustanawiane są – stosownie do art. 245 § 1 kc w sposób odpowiadający przeniesieniu własności. Regułą więc jest zawarcie umowy w formie aktu notarialnego, z którego wynika, że jedna strona ustanawia na rzecz drugiej stosowną służebność za odpowiednim wynagrodzeniem. W oświadczeniu woli właściciela nieruchomości obciążanej winna być określona treść służebności. Strony nie zawierały żadnej umowy. Umowa wskazana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku – akt notarialny sprzedaży nieruchomości z dnia 29 grudnia 1999 roku, zawarty pomiędzy zbywcą nieruchomości, a nabywcą – powódką nie stanowi „w sposób dorozumiany ustanowienia służebności gruntowej”. W formie aktu notarialnego, zastrzeżonej przez art. 245 § 2 zd. 2 powinno być złożone nie tylko samo oświadczenie o ustanowieniu ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości, ale także oświadczenie o zobowiązaniu się do ustanowienia tego prawa na nieruchomości8. Oświadczenie takie nie znalazło się w treści aktu notarialnego. Nie jest więc dopuszczalne „domyślne” ustanowienie służebności gruntowej. Oświadczenie woli powódki zawarte w § 7 aktu notarialnego nr … z dnia 29 grudnia 1999 roku wprost wskazuje, że zgoda powódki – nabywcy nieruchomości obejmuje swym zakresem wyłącznie zezwolenie na „swobodny dostęp do wymienionej działki osób i służb, których przedmiotem działania jest eksploatacja, konserwacja, naprawa lub usuwanie skutków awarii urządzeń i sieci infrastruktury technicznej zlokalizowanej na działce”, a zatem na dokonywanie czynności w zakresie konserwacji i naprawy urządzeń infrastruktury. Oświadczenie powódki nie obejmuje swym zakresem zgody na nieodpłatne zajęcie nieruchomości pod konkretne urządzenia infrastruktury należące czy użytkowane przez konkretne przedsiębiorstwo. B/. W wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych ograniczone prawa rzeczowe mogą być ustanawiane w inny sposób niż w umowie: w orzeczeniu sądowym (np. art. 145, 151, 212 § 1), w decyzji administracyjnej (np. art. 120 ust. o gosp. nier.), a także w drodze zasiedzenia służebności gruntowej (art. 292). Sąd Najwyższy stwierdził9, że „prawnie skuteczne jest zamieszczone w ostatecznej decyzji (akcie własności ziemi), wydanej na podstawie art. 12 w zw. z art. 1 ustawy z 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 27, poz. 250) stwierdzenie obciążenia nieruchomości rolnej, będącej przedmiotem tej decyzji, służebnością drogową na rzecz właściciela innej nieruchomości rolnej, który nabył jej własność na podstawie art. 1 wymienionej ustawy i który w dniu wejścia jej w życie faktycznie władał obciążoną nieruchomością w zakresie objętym treścią zawartego w ostatecznej decyzji stwierdzenia służebności drogowej”. Żaden z powyższych przypadków nie miał miejsca w niniejszej sprawie. Na nieruchomości powódki nie została ustanowiona ani służebność, ani inne ograniczone prawo rzeczowe, pozwalające na uznanie, że prawo własności powódki, przysługujące jej do nieruchomości, zostało ograniczone. IV. Roszczenie stanowiące przedmiot procesu nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie prowadzi do nadużycia prawa. W treści uzasadniania zaskarżonego wyroku Sąd I instancji wskazuje, że uwzględnienie żądania powódki oznaczałoby przedłożenie jej interesu nad interes większości – pozostałych mieszkańców miasta, którzy są zaopatrywani przez pozwaną w energię cieplną wysyłaną z komory cieplnej znajdującej się na nieruchomości powódki. Sąd nie wyjaśnił, w jaki sposób, w jego ocenie, żądanie powódki wpływa na interes mieszkańców. Powód żąda zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jego nieruchomości. Nie żąda usunięcia komory, odłączenia ciepłociągu ani zablokowania przepływu energii cieplnej. Żądanie zapłaty za korzystanie z nieruchomości, przez którą prowadzi magistrala, nie ma związku z korzyściami, jakie czerpią z tej magistrali mieszkańcy miasta. Powódka nie kieruje swego żądania przeciwko mieszkańcom Poznania korzystającym z ciepła. Powództwo wytoczone zostało przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania i sprzedaży energii cieplnej, z którego to tytułu pobiera opłaty i czerpie zyski. Nawet jeżeli konieczność zapłacenia wynagrodzenia na rzecz powoda miałaby wiązać się z podniesieniem opłat przepływowych ponoszonych przez mieszkańców, wiązanie tego skutku z żądaniem powoda i zgodnością tego żądania z zasadami współżycia społecznego jest zbyt daleko idące. Jak podkreśla sam Sąd, art. 5 kc może być stosowany jedynie wyjątkowo. V. Z materiału dowodowego zebranego w sprawie nie wynika, że wybudowanie komory cieplnej na nieruchomości stanowiącej obecnie własność powódki było działaniem zgodnym z prawem. Nie jest uprawnionym wniosek Sądu I instancji, że skoro działanie to było zgodne z prawem, to prawa własności tej nieruchomości zostało ograniczone w sposób zgodny z prawem. W konsekwencji brak jest podstaw do stwierdzenia, że nabywca nieruchomości - powódka, wstępując w ogół praw i obowiązków jej zbywcy, nabyła ją wraz z „istniejącymi ograniczeniami” bowiem ograniczeń nie było. A/ Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału10. Na podstawie przeprowadzonej oceny Sąd dokonuje ustaleń. Jeżeli Sąd wadliwie oceni materiał dowodowy, ustalenia te mogą okazać się sprzeczne z zebranym materiałem. Sprzeczność zachodzi wówczas, gdy powstaje dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie, a konkluzją, do jakiej dochodzi Sąd na podstawie tego materiału. Sprzeczność obejmuje wszystkie przypadki wadliwości wynikającej z naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów i występuje, gdy: - z treści dowodu wynika co innego, niż przyjął Sąd, - pewnego dowodu zebranego nie uwzględniono przy ocenie, - sąd przyjął pewne fakty za ustalone, mimo że nie zostały one w ogóle lub są niedostatecznie potwierdzone, - Sąd uznał pewne fakty za nieudowodnione, mimo że nie było ku temu podstawy, - ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego wnioskowania. B/ W toku postępowania nie został przeprowadzony dowód, z którego wynika zgodne z prawem wybudowanie komory cieplnej na nieruchomości. Brak jest dowodu na ustanowienie ograniczenia we władaniu nieruchomością, na której znajduje się komora. Istnienie takiego ograniczenia nie wynika z samego faktu pobudowania budowli na cudzej nieruchomości, ani z faktu pobudowania takiej budowli na nieruchomości Skarbu Państwa, ani tym bardziej z faktu pobudowania budowli przez Skarb Państwa na nieruchomości Skarbu Państwa, która następnie został zbyta osobie trzeciej. Zgodnie z zasadą superficio solo cedit budowla ta winna stać się częścią składową nieruchomości, a więc własnością właściciela tej nieruchomości. Skoro – jak wywodzi Sąd I instancji – tak się nie stało, bowiem poprzez połączenie magistralą ciepłowniczą budowla stała się częścią składową przedsiębiorstwa, aby uznać, że zostało ustanowione jedno z praw rzeczowych ograniczających władanie nieruchomością, wymienionych w art. 244 § 1 kc (katalog zamknięty) należało zbadać, czy zostało ono ustanowione. Jak wskazano powyżej, nie został przeprowadzony żaden dowód pozwalający na stwierdzenie, że prawo takie zostało ustanowione. Ustalenie Sądu w przedmiocie zgodnego z prawem wybudowania komory cieplnej, ustanowienia prawa ograniczającego prawo własności oraz nabycia przez powódkę nieruchomości z jednoczesnym wstąpieniem w obowiązek znoszenia tego prawa jest sprzeczne z zebranym materiałem dowodowym. C/ Stosownie do art. 229 kpc nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku procesu przez stronę przeciwną. Pozwana przyznała na rozprawie, że posiada część nieruchomości powódki bez tytułu prawnego. Przyznanie to zostało następnie „sprostowane” w piśmie procesowym z dnia 27 kwietnia 2007 roku z zaznaczeniem, że jednak pozwana wywodzi swe prawo ze wspomnianego wyżej § 7 aktu notarialnego nr … z dnia 29 grudnia 1999 roku. W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, że odwołanie przyznania jest możliwe i podlega swobodnej ocenie sądu11. Uznanie odwołania za dopuszczalne nie jest więc możliwe apriori, lecz wymaga uznania przez Sąd istnienia argumentów przemawiających za jego dopuszczalnością. Sąd I instancji w żaden sposób nie ustosunkował się do skuteczności cofnięcia przyznania. W ocenie powódki natomiast odwołanie się przez pozwaną do treści § 7 umowy z 00 grudnia 0000 r., znanej pozwanej w chwili przyznania faktu, nie jest uzasadnione. Mając powyższe na uwadze, wnoszę o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa. (adwokat Tomasz Grzybkowski) Załączniki: 1. dowód uiszczenia opłaty, 2. odpis Art. Rzeczypospolitej Polskiej 2 art. 140 kc 3 tak SN w uzasadnieniu orzeczenia z 14 lipca 1994 r., III CZP 86/94, OSNC 1/95, poz. 4 4 tak Sąd Najwyższy w wyroku z 30 czerwca 2004 r., IV CK 502/03, LEX nr 183713: „1. Roszczenie windykacyjne może zostać uwzględnione tylko wówczas, gdy naruszenie własności polega na pozbawieniu właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą. Każdy inny sposób naruszenia prawa własności, a w szczególności zachowanie skutkujące ograniczeniem właścicielowi jego faktycznego władztwa nad rzeczą, nie stanowi przesłanki uwzględnienia powództwa na podstawie art. 222 § 1 co oczywiście nie jest przecież równoznaczne z pozbawieniem go ochrony petytoryjnej. 2 Zajęcie fragmentu podziemnej części nieruchomości powodów przez umieszczenie w nim urządzenia stanowiącego własność pozwanego jest takim władaniem przez pozwanego tą częścią nieruchomości, które nie pozbawia powodów faktycznego nad nią władztwa, lecz niewątpliwie narusza ich prawo własności w inny sposób. 3 Właściciel może dochodzić tzw. roszczeń uzupełniających, o których mowa w art. 224-225 także wówczas, gdy żąda jednocześnie nie wydania działki, ale jej "wykupu" na podstawie art. 231 § 2 4 Brak przesłanek uzasadniających możliwość uwzględnienia roszczenia windykacyjnego nie oznacza wygaśnięcia powstałego już wcześniej obowiązku samoistnego posiadacza zapłaty właścicielowi wynagrodzenia za korzystanie z jego rzeczy.” 5 Uchwała SN z 17 czerwca 2005 roku, III CZP 29/05, OSNC 2006/4/64, postanowienie SN z 22 października 2002 roku, III CZP 64/02, LEX nr 77033 oraz wyrok SN z 10 stycznia 2002 roku, II CKN 639/99, LEX nr 53135, a także odpowiednio - postanowienie SN z 31 grudnia 1962 roku, II CR 1006/62, OSPiKA 1964/5/91, uchwała SN z 30 sierpnia 1991 roku, III CZP 73/91, OSNCP 1992/4/53. 6 Wyrok SN z 10 stycznia 2002 roku, II CKN 639/99, LEX nr 53135. 7 uchwała SN z dnia 17 czerwca 2005 roku, III CZP 29/05, OSNC 2006/4/64. 8 pogląd taki wyraził także SN w wyroku z 12 maja 2000 r., V CKN 30/2000, OSNC 9/01, poz. 125 9 w orzeczeniu z dnia 22 lutego 1980 r., sygn. akt III CZP 3/80, opubl. OSNCP 12/80, poz. 227 10 art. 233 § 1 kpc 11 Jędrzejewska Maria, Ereciński Tadeusz, Gudowski Jacek, Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Warszawa 2004 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie V zmienione), i tam powoływane (por. orz. SN z 19 marca 1947 r., C III 39/47, OSN z 1948, nr 3, poz. 64; J. Mokry: Odwołalność czynności procesowych w sądowym postępowaniu cywilnym, s. 121). Materiał archiwalny oparty o przepisy prawa obowiązujące w dniu jego sporządzenia. Adwokacka Spółka Partnerska Grzybkowski Guzek Jackowski nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywane treści. Zgodnie z uchwałą podjętą 6 czerwca 2012 r. przez Sąd Najwyższy zarząd wspólnoty mieszkaniowej uprawniony jest do dochodzenia od osoby trzeciej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z części nieruchomości będącej współużytkownikiem wieczystym właścicieli lokali (III CZP 25/12). Powyższa sentencja jest odpowiedzią na pytanie prawne zadane przez Sąd Okręgowy w Radomiu, który rozważał "Czy w świetle art. 21 ust. 1 w związku z art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) wspólnota mieszkaniowa ma legitymację czynną do dochodzenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez osobę trzecią z części nieruchomości będącej we współużytkowaniu wieczystym członków wspólnoty mieszkaniowej, niesłużącej wyłącznie do użytku właścicieli lokali?" Wspólnota mieszkaniowaCo do zasady wspólnota mieszkaniowa jako ułomna osoba prawna wyposażona jest w zdolność prawną, na mocy której może nabywać prawa oraz zaciągać zobowiązania, również w zakresie własnego majątku. Zgodnie z ustawą o własności lokali może pozywać i być pozywaną. Jednakże posiadana przez nią zdolność prawna jest przy tym ograniczona wyłącznie do spraw związanych z zarządzaniem nieruchomością wspólną, co wielokrotnie było poruszane w dotychczasowym Co to jest wspólnota mieszkaniowa?Sąd Okręgowy w Radomiu badając stan faktyczny sprawy, poddał pod wątpliwość posiadanie przez wspólnotę zdolności prawnej w przypadku dochodzenia roszczeń o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z części gruntu stanowiącego przedmiot współużytkowania wieczystego członków wspólnoty mieszkaniowej. Zdaniem Sądu powyższe uprawnienie nie może być zakwalifikowane jako czynność związana z zarządzaniem nieruchomością serwis: Dom i prawo Sąd Najwyższy W przeciwieństwie do sądu niżej instancji Sąd Najwyższy w odpowiedzi na pytanie prawne wskazał, iż wspólnota mieszkania, w ramach posiadanej zdolności prawnej, również legitymuje się uprawnieniem do żądania zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości, do której posiada ona tytuł prawny. Oczywiście organem uprawnionym do wystąpienia w imieniu wspólnoty będzie zaznaczyć, iż uniemożliwienie wspólnocie dochodzenia roszczeń za bezumowne korzystanie z nieruchomości gruntowych przez podmioty niebędące współwłaścicielami nieruchomości mogłoby narazić się na sprzeczność z podstawową zasadą prawa własności, a mianowicie uprawnienia do korzystania z posiadanego prawa w granicach określonym przez ustawy i zasady współżycia społecznego, zgodnie ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem prawa oraz z wyłączeniem osób serwis: Wspólnota mieszkaniowa Opisz nam swój problem i wyślij zapytanie. Powództwo o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości. SŁUŻEBNOŚCI: Powództwo o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie przerywa biegu zasiedzenia służebności przesyłu (uchwała SN z dn. r., sygn. akt III CZP 45/14) Zgodnie z art. 305(1) § 1 nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Służebność przesyłu może być przy tym nabyta przez zasiedzenie w wypadku korzystania z trwałego i widocznego urządzenia, przy odpowiednim stosowaniu przepisów o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie (art. 292 w zw. z art. 305(4) Art. 123 § 1 pkt 1 stanowi z kolei, iż bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Na tle powyższych przepisów powstała w praktyce wątpliwość czy wytoczenie przez właściciela nieruchomości powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przerywa bieg terminu zasiedzenia służebności przesyłu? Stanowiska w tej kwestii okazały się rozbieżne i doprowadziły do ukształtowania się dwóch odrębnych linii orzeczniczych. Zgodnie z pierwszą z nich – wniesienie przez właściciela nieruchomości pozwu o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie bez tytułu prawnego z jego nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu stanowi czynność przerywającą bieg zasiedzenia (tak: SN w postanowieniach z dn. r., sygn. akt V CSK 239/09 oraz z dn. r., sygn. akt IV CSK 30/13). Zgodnie z drugą natomiast – wytoczenie powództwa o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie służebności przesyłu nie przerywa biegu zasiedzenia tej służebności (tak: SN w postanowieniach z dn. r., sygn. akt IV CSK 88/13 oraz z dn. r., sygn. akt V CSK 167/13). Zdaniem Sądu, spór o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie jest sporem o własność. Celem dochodzenia roszczenia nie jest bowiem pozbawienie posiadania, zmiana jego charakteru ani nowe ukształtowanie stosunków prawnorzeczowych pomiędzy właścicielem a posiadaczem. W związku z powyższym nie jest spełnione znamię „bezpośredniości” w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 a więc nie można mówić w tym wypadku o przerwaniu biegu przedawnienia. Z uwagi na zaistniałe rozbieżności w wykładni przepisów prawa, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego postanowił skorzystać z uprawnienia, jakie nadaje mu art. 60 § 1 ustawy z dn. r. o Sądzie Najwyższym ( 2002 nr 240 poz. 2052 ze zm.) i przedstawić powyższe zagadnienie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu w składzie siedmiu sędziów. Uznając, iż przedstawione zagadnienie faktycznie wymaga wyjaśnienia, SN w dn. r. podjął uchwałę w której przychylił się do drugiej z przedstawionych linii orzeczniczych. Zdaniem Sądu wytoczenie przez właściciela nieruchomości przeciwko posiadaczowi służebności przesyłu powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści tej służebności, nie przerywa biegu jej zasiedzenia. Aleksandra Wiśniewska /-prawnik-/ Dziś chciałbym Ci wskazać na orzeczenie Sądu Najwyższego, które zawiera kilka bardzo ciekawych spostrzeżeń. Wydano je w sprawie o sygnaturze I CSK 641/11 – pdf do pobrania w Bazie wiedzy. Spór dotyczył gazociągu wysokiego ciśnienia wybudowanego przed rokiem 1969 r. bez decyzji wywłaszczeniowej (w każdym razie przy jej braku w materiale dowodowym). Sądy obu instancji uwzględniły żądanie zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości, nie zawieszając procesu do czasu rozstrzygnięcia odrębnego wniosku o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej. Sąd Najwyższy wyrok uchylił, przede wszystkim właśnie z uwagi na powinność zawieszenia postępowania o zapłatę. Pytacie często, kto – w przypadku zmiany właściciela – może wytoczyć powództwo o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości i za jaki okres. Zasada jest jasna – prawo do wytoczenia powództwa (legitymacja czynna) przysługuje osobie, która była właścicielem w czasie objętym żądaniem. Skąd to wynika? Roszczenie o zapłatę wynagrodzenia uzupełnia roszczenie windykacyjne, czyli o wydanie rzeczy właścicielowi. Zatem do dnia sprzedaży albo darowizny nieruchomości roszczenie przysługuje poprzedniemu właścicielowi, a po zawarciu tej umowy nabywcy albo obdarowanemu. Utrata własności nie powoduje jednak utraty roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. Potwierdził to Sąd Najwyższy Tydzień temu przedstawiłem pierwszą część odpowiedzi na pytanie, czy wyrok w sprawie IV CSK 291/09 rzeczywiście jest nadzieją dla właścicieli nieruchomości, czy też jego sens jest jednak korzystny dla przedsiębiorców przesyłowych. Wówczas brakowało mi trzeciego orzeczenia w tej sprawie wydanego przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku. Dziś otrzymałem jego odpis i załączyłem go do Bazy wiedzy (I ACa 236/11). Na ostatnich dwóch stronach znajdziesz odpowiedź na wątpliwości. Jest ona niekorzystna dla właścicieli nieruchomości – sens orzeczenia Sądu Najwyższego w sprawie IV CSK 291/09, który przełożył się później na rozstrzygnięcia w postępowaniach Wyrok w sprawie IV CSK 291/09 to jedna z podstaw w dochodzeniu roszczeń dotyczących korzystania z nieruchomości na potrzeby urządzeń przesyłowych. Słyszeli o nim zapewne wszyscy właściciele nieruchomości, jest też powszechnie wykorzystywany jako narzędzie w walce z nieubłaganym zarzutem zasiedzenia służebności. O co cały ten szum? Wyrok jest jednym z nielicznych orzeczeń, którego teza – odczytywana dosłownie – jest korzystna dla właścicieli nieruchomości, bo zakazuje przedsiębiorcom doliczania okresu posiadania służebności przed 1 lutym 1989 r. Napisałem o dosłownym odczytaniu, bo w tym zakresie wywiązała się ciekawa dyskusja w komentarzach. Moim Polska staje się krajem coraz bardziej cywilizowanym, w którym obywatela traktuje się podmiotowo. Od pewnego czasu, nawet oglądając telewizję jestem uprzedzany, że za chwilę zostanę poddany autopromocji nadawcy, albo przekazowi płynącemu z lokalizacji produktu w serialu. Z pewnością wiesz, że szanuję Cię bardziej niż telewizja swojego widza, dlatego też informuję, że poniższy, niewątpliwie autopromocyjny link, odsyła do artykułów mojego autorstwa w numerze 4/2012 Nowej Energii. Rzecz pisana jest dla przedsiębiorców, jednak zainteresowani tematyką urządzeń przesyłowych właściciele nieruchomości z pewnością także znajdą coś ciekawego dla siebie. Jestem przyzwyczajony do pracy z inżynierami, którzy Witam wszystkich proszę o pomoc!!! (czy mam w ogóle o co targować się w wodociągach???).W 2007 roku kupiłam działkę budowlaną, Księga wieczysta, sprawdzili ja wtedy moi znajomi, byla czysta. Moj "sasiad" od kilku lat chce kupic ta dzialke odemnie, ale za smieszne pieniadze- praktycznie tyle co zaplacilam za nia juz 6 lat temu!!!Odpowiedzialam Mu, ze nie po to ja kupowalam, zeby teraz na niej stracic!!! Na co On wtedy, wyjechal mi z watkiem, ze centralnie przez srodek mojej dzialki biegnie wodociag (dzialka ma 500m2- nieduza) i oznajmil mi, ze nie bede mogla na niej nic wybudowac (ewentualnie maly domek 5m na 6m).Dlatego tez, tak malo mi proponuje, poniewaz moja dzialka ma wady. W spolce wodociagow i kanalizacji poprosilam o uzgodnienie branzowe (gdyz nie wiedzialam, czy wierzyc na slowo "sasiadowi?)- (niestety, przed zakupem nie sprawdziłam tego - moja wina)!!!Odpowiedziali mi, że przez działkę przebiega jest Ich odpowiedz:"W odpowiedzi na Pani maila informuję, że przez teren Pani działki środkiem przebiega sieć wodociągowa będąca na majątku Wodociagow i Kanalizacji. Jest to czynny wodociąg dn 100 mm i nie planujemy jego przebudowy. Równocześnie Spółka chętna jest uregulować sprawy formalno-prawne dotyczące ustanowienia służebności przesyłu na rzecz WiK za wynagrodzeniem. Wszelkie koszty dotyczące wpisania w księgę wieczystą nieruchomości zapisu dot. służebności tj. faktu iż wodociąg istnieje na terenie działki i właściciel zezwala na wejście w teren celem np. usunięcia awarii/naprawy pokrywa WiK. Nadmieniam, że na wodociągu nie można budować domu. W związku z powyższym proszę o informację, czy będzie możliwye byłoby spisanie aktu notarialnego w kwestii jw. w kancelarii notarialnej. Ewentualną umowę dot. służebności i bezumownego korzystania z Pani terenu. Po czym ja im odpisalam...Witam serdecznie,pisze do Panstwa w sprawie sieci wopdociągowej biegnacej przez srodek mojej działki, której jestem chętna sprzedac Spółce moja dzielke za cene 110000 tys. zlotych. Jestem rowniez sklonna zrezygnowac z ubiegania sie zwrot naleznosci za bezprawne korzystanie z mojej wlasnosci i o ustalenia rzeczoznawcy, który wyceni kwotę odszkodowania za zajmowanie mojej działki przez poprzednie lata bez mojej zgody (za bezumowne korzystanie wynagrodzenie należy się za 10 lat wstecz).W przeciwnym wypadku, Dyrekcja Zakładu bedzie zmuszona o jak najszybsze przesunięcie tego odcinka sieci wodociągowej z mojej działki w inne miejsce, tak aby nie ograniczać uzasadnionego i swobodnego korzystania z nieruchomości przez właściciela. Proponowany przebieg sieci po przesunięciu, moglby byc poza granicami mojej dzialki, ewentualnie na jej wyraża Panstwo zgodę na to przesunięcie, to przed przystapieniem do robót ziemnych chętna jestem uregulować sprawy formalno-prawne dotyczące ustanowienia służebności przesyłu, tak jak Pani wzmienila w swojej związku z tym, że istniejąca sieć wodociągowa, która przebiega przez moja nieruchomość znajduje sie tam bez mojego pozwolenia, koszty przesunięcia tej sieci poniesie w całości WiK, proponowana służebność przesyłu moglaby być wtedy nieodpłatna.....DALI MI NASTEPUJACA ODPOWIEDZ..."WitamW odpowiedzi na Pani maila z dnia ... dotyczącego kwestii przebiegu sieci wodociągowej przez teren Pani działki,informujemy, ze zlecono niezaleznemu rzeczoznawcy majatkowemu operatu szacunkowego dla okreslenia wartosc bezumownego korzystania z terenu nieruchomosci jak rowniez wysokosci wynagrodzenia za ustanowienie sluzebnosci przesylu sieci na rzecz z otrzymanym opracowaniem wysokosci wynagrodzenia oszacowano na12000 zl - za noterialne ustanowienie bezterminowej sluzebnosci przesylu sieci wodociagoweji;5000 zl- za bezumowne korzystenie z nieruchomosci za okres 10 wynagrodzenie proponujemy wyplacic w terminie do 30 dni od daty spisania aktu notarialnego ustanawiajacego sluzebnosc koszty zwiazane z dokonaniem wpisu w ksiege wieczysta poniesie zastrzegamy sobie prawo zmiany naszej propozycji, jezeli do czasu zawarcia umowy regulujacejww. kwestie ujawnione zostana lub wystapia okolicznosci zmieniajace sytuacje prawna, wlasnosciowa lub inna majaca wplyw na sfinalizowanie sie do propozycji odsprzedania spolce dzialki, informujemy, ze nie WiK nieodkupuje od osob prywatnych nieruchomosci, przez teren ktorych przebiegaja urzadzenia wod- zwiazku z powyzszym prosimy o pisemne stanowisko ww. kwesti w ciagu 14 dni celem opracowania stosownej umowy....NA KONIEC MOJE PYTANIE JEST TAKIE...MAM ZAMIAR SPRZEDAC MOJA DZIALKE. WSTAWILAM OGLOSZENIE W INTERNECIE DZIALKA 500m2 ZA 100000 ZL. BYL JUZ JEDEN CHETNY, ALE MIELI JUZ PLAN MIESZKANIA I DZIALKA BYLA DLA NICH ZA KROTKA NIE WIEM CZY SPRRZEDAC JA SASIADOWI, KTORY SKLONNY JEST MI ZAPLACIC ZA NIA NA DZIEN DZISIEJSZY 80000 TYS ZL. (POWIEKSZYL DZIWNYM TRAFEM SWOJA DOTYCHCZASOWA OFERTE, GDYZ DOWIEDZIALAM SIE, ZE Z GAZEM MOZE DOJSC TYLKO PRZEZ TEREN MOJEJ DZIALKI DO SWOJEGO DOMU).NIEWIEM CZY TO NIE JEST ZA MALO???...CZY TEZ JEST MOZLIWE, ZEBYM PODPISALA TEN AKT Z WODOCIAGAMI I WZIELA OD NICH PIENIADZE A POTEM SPRZEDALA TA DZIALKE SASIADOWI???ONI TU ZAZNACZAJA, ZE ICH PROPOZYCJA MOZE ULEC ZMIANIE JEZELI NP. JA SPRZEDAM.... MOGLABYM NP., PODPISAC AKT USTANOWIENIA PRZESYLU ZE SPOLKA WODOCIAGOW 10 MAJAA 11 MAJA PODPISAC AKT SPRZEDAZY Z SASIADEM?????TA SPOLKA WODOCIAGOWA, MOGLA BY MI WYPLACIC PIENIADZE DO 30 DNI OD DATY PODPISANIA AKTU.......CZY TEZ SPOLKA REZERWUJE SOBIE TEN CZAS, ZEBY MOGLI SPRAWDZIC, CZY W TYM CZASIE, PRZYKLADOWO JA SPRZEDALAM- I NIE WYPLACIC MI PIENIEDZY????...LUB TEZ SASIAD MOGLBY W JAKIS SPOSOB DOWIEDZIEC SIE, ZE COS TAKIEGO PODPISALAM Z WODOCIAGAMI I STWARZAC PROBLEMY NAWET JESLI PODPISYWALABYM Z NIM AKT SPRZEDAZY PO UPLYWIE 30 DNI OD DATY PODPISANIA AKTU Z WODOCIAGAMI I ODEBRANIU OD NICH PIENIEDZY SASIAD Z KSIEGI WIECZYSTEJ DOWIE SIE O TYM, CZY TEZ NIE, A JESLI SIE DOWIE MOZE BYC TAK, ZE NIE BEDZIE CHCIAL JUZ JEJ KUPIC???UPRZEJMIE PROSZE O SZYBKA POMOC, GDYZ W CIAGU 8 DNI MUSZE DAC ODPOWIEDZ GORY DZIEKUJE BARDZO!!!POZDRAWIAM SERDECZNIE!!!Czytaj więcej na

wniosek o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości wzór